سوغات سرعین؛ از مزه های خواستنی تا یادگاری های ماندنی - یک جهان یک راه

اگر عزم سفر به سرعین نموده اید باید بگویم خوشا به حالتان! جای همه اهالی مجله گردشگری خبرنگاران را خالی کنید و بدانید دل ما هم در این سفر همراهتان خواهد بود. پس به رسم همراهی و همسفری می خواهم از سوغات سرعین و صنایع دستی اش برایتان بگویم تا حقِ خوش سفر بودن را ادا نموده باشم.

سوغاتی های خوردنی سرعین چه هستند؟

حلوا سیاه، کره و سرشیر، حلوای زنجبیل، عسل طبیعی، باقلوای سرعین، قچکورگی، فطیر و آش دوغ.

صنایع دستی سرعین کدام هستند؟

گلیم، جاجیم، نمد، مسگری، مصنوعات چرم، جوراب پشمی

حلوا سیاه چطور تهیه می گردد؟

1. ترکیب آرد جوانه گندم با آرد نان سنگک را الک نموده و در ظرف مناسبی تفت می دهیم تا خامی آن گرفته گردد. 2. در مرحله بعدی کره را اضافه نموده و به تف دادن ادامه می دهیم. 3. آب جوش، شیره انگور، گردو، شکر و سایر ادویه های حلوا سیاه را در ظرف دیگری مخلوط نموده، روی حرارت گذاشته و هم می زنیم. 4. ترکیب شیره را کم کم به آرد اضافه نموده و مرتب هم می زنیم تا گوله نگردد. این کار را تا یکدست شدن حلوا ادامه می دهیم. 5. در گام آخر به سلیقه خود با پودر پسته و گردو آن را می توانیم تزئین کنیم.

پیشاپیش کامتان از طعم ها شیرین و چشمتان از تماشا صنایع دستی بی نظیر سرعین گرم!

سوغات سرعین: طعم های به یادماندنی

یکی از جاذبه های بی برو برگرد سرعین، خوردنی های متفاوت و خاص این منطقه است. مزه هایی که در کمتر جایی مشابهش را پیدا می کنید.

عسل، انواع حلوا و شیرینی، لبنیات محلی و… از جمله مزه هایی هستند که در میان سوغات سرعین خودنمایی می نمایند. در این بخش می خواهم از برترین سوغات سرعین برایتان بگویم.

شما هم دم را غنیمت بدانید و تا در سرعین خوش آب وهوا هستید به استقبال این خوردنی ها بروید!

حلوا سیاه

حلوا سیاه اردبیل که در زبان ترکی قره حالوا خوانده می گردد، حلوایی متفاوت از هرآنچه که تا به امروز چشیده اید است. حتی اگر در حالت معمول حلوا جز خوردنی های محبوبتان نیست، بازهم پیشنهاد می کنم کمی از آن مزه کنید و تجربه چشیدن این سوغاتی منحصربه فرد را از دست ندهید.

باوجوداینکه این حلوای سیاهِ مقوی و پرخاصیت، نزدیک به یک قرن از برترین سوغات سرعین بوده است، هنوز به میزان کافی شناخته نشده است و معروفیت کمتری نسبت به سایر سوغات سرعین دارد.

آرد گندم، کره، گردو و شیره انگور ترکیبات اصلی این سوغات سرعین هستند که آن را به دسری با طبع گرم و پرکالری تبدیل نموده اند. خوب است بدانید رنگ سیاه این حلوا به علت وجود شیره انگور در آن است.

حلوا سیاه هم به صورت کیلویی به فروش می رسد، هم در حجم کم؛ پس اگر دلتان فقط قدری امتحان کردنش را خواست، دست دست نکنید و از خیر مزه کردنش نگذرید!

کره و سرشیر

طبیعت بکر و سرسبز کوه های اطراف سرعین فرصت خوبی برای دامپروری و فراوری لبنیات محلی ایجاد نموده است. کره و سرشیر (قیماق) از معروف ترین سوغات سرعین هستند که زینت سفره صبحانه شما خواهند بود.

سرشیر به نسبت خامه قوام و چربی بیشتری دارد که از چربی طبیعی شیر به دست می آید و صدالبته طعمی خاص تر می سازد. ترکیب سرشیر با عسل طبیعی کوه های سبلان، طعمی ماندگار در ذهنتان می سازد و شیرینی اش تا نَقل خاطراتتان از این سفر هم پیش می رود.

یادتان باشد هر روز فرصت تجربه این طعم ها را ندارید؛ پس به جای کالری شماری، یک لقمه هم که شده مهمان این طعم ها باشید.

حلوای زنجبیل

حلوای زنجبیلی یکی دیگر از سوغات سرعین است که وصف زنجبیلی بودنش به درستی خبر از فراوانی زنجبیل در تهیه اش می دهد. این حلوای محلی علاوه بر زنجبیل، پودر قند، پودر هل، زعفران و کره هم دارد.

حلوای زنجبیلی به یاری موادی که در تهیه آن استفاده می گردد یک خوراکی با طبیعت گرم برای ساکنان یک منطقه سرد، مهیا نموده است. مردم اردبیل و سرعین در ماه مبارک رمضان بیشتر این نوع حلوا را برای زمان افطار آماده نموده تا انرژی و قوای مورداحتیاج خود را از طبع گرم این حلوا بگیرند.

این سوغات سرعین می تواند در کنار چای یک دسر خوشمزه برایتان باشد و شیرینی را جایگزین تلخی چای کند.

عسل طبیعی

رشته کوه سبلان یکی از مهم ترین قطب های پرورش زنبور و فراوری عسل طبیعی ایران است. دشت های آویشن، بابونه، گون، اقاقیا و گشنیز فرصت خوبی را برای تهیه عسل های طبیعی و مرغوب که عطروطعم خوششان زبانزد است، فراهم نموده اند.

عسل معروف ترین سوغات سرعین است که بسیار طرف دار دارد. اما حتی در دل این دشت های سرسبز هم امکان دارد که عسل تقلبی و بی کیفیت را به جای عسل ناب به شما بفروشند. برای همین تصمیم گرفتم چند ترفند کاربردی در زمان خرید عسل را با شما به اشتراک بگذارم:

1. تست عسل با کاغذ. عسل طبیعی به علت غلظتی که دارد، روی کاغذ بی حرکت می ماند؛ این در حالی است که عسل تقلبی جذب کاغذ شده و آن را مرطوب می نماید.
2. شفافیت شیشه عسل. عسل مرغوب به قدری غلیظ است که اگر شیشه ای از آن را روبه روی خود بگذارید، نمی توانید پشتش را ببینید. اما عسل تقلبی به علت رقیق بودن، شفاف است و می توان اجسام آن طرف شیشه را دید.
3. تهنشین شدن عسل. اگر مقداری عسل طبیعی در لیوان آب سرد بریزیم، ته نشین شده و تا آن را به خوبی هم نزنیم، حل نمی گردد. عسل تقلبی اما به راحتی با آب ترکیب شده و خبری از ته نشین شدن نخواهد بود.
4. غلظت عسل. مقداری عسل بین دو انگشت خود بگیرید و ببینید چقدر طول می کشد که سرازیر گردد. هرقدر زودتر از میان انگشتانتان بریزد، کیفیت کمتری دارد.
5. عسل روی نان تُست. ازآنجایی که نان تست بافت نرم تری نسبت به سایر نان ها دارد، می تواند گزینه خوبی برای تِست کیفیت عسل باشد. بدین ترتیب که عسل را روی نان تست ریخته و اجازه دهید مدتی بماند. اگر عسل سفت شد و خود را جمع کرد، عسل طبیعی پیش رویتان است. اما اگر نان مرطوب و شل شد، از خیر خریدن آن عسل بگذرید.

باقلوای سرعین

باقلوا از آن شیرینی ها و دسرهای پرطرفداری است که اگرچه در استانبول معروفیت بیشتری دارد، اما در نقاط مختلف ایران هم تهیه می گردد. سوغاتی ای که به راحتی در هر شیرینی فروشی پیدا می گردد و انتخاب مطمئن تر و راحت تری نسبت به دیگر سوغات سرعین است؛ چراکه در دسترس، پرطرف دار و بدون احتیاج به ترفند خاصی برای تشخیص باقلوای باکیفیت است.

باقلوای سرعین از شیر، مغزی جات، تخم مرغ، شکر و… تهیه شده و از برترین مکمل های چای عصرگاهی است. دهانتان را با باقلوای سرعین شیرین کنید و آن را فقط برای سوغاتی بردن کنار نگذارید.

قچکورگی

غالب خوراکی های سرعین طعمی شیرین و طبعی گرم دارند تا در خطه سردسیر سرعین و اردبیل، بدن را گرم و پرانرژی نگه دارند. یکی دیگر از این خوراکی ها، شیرینی قچکورگی است.

قچکورگی که از پودر قند درست می گردد، بسیار خوش عطر و بو بوده و نسبت به دیگر سوغات سرعین، حال و هوای محلی بیشتری دارد.

همان طور که حلوای زنجبیل در ماه رمضان پخت بیشتری داشت، شیرینی قچکورگی هم بیشتر به صورت مناسبتی و در ایام عید نوروز تهیه می گردد.

اگر دنبال سوغاتی ای هستید که در خارج از استان اردبیل پیدا نگردد و خاص این جغرافیا و اقلیم باشد، قچکورگی می تواند انتخاب خوبی باشد.

فطیر

یکی از نان های محلی بسیار خوشمزه سرعین فطیر است. فطیر که از خمیرترش و کمی نمک و شکر درست می گردد، کلفت تر از نان های معمولی است و به دو صورت مختلف تهیه می گردد؛ برخی همراه با مغز شکری یا گردویی و برخی بدون مغز هستند.

فطیرهای مغزدار به تنهایی می توانند خوراکی دلچسبی به عنوان یک میان وعده باشند. فطیرهای معمولی هم برترین گزینه برای ترکیب بی نظیر سرشیر و عسل هستند.

اگر قصد دارید فطیر را به عنوان سوغات سرعین به شهر خود ببرید، پیشنهاد می کنم در آخرین روز سفر آن را تهیه کنید تا تازه تر باشد و بیات نگردد.

آش دوغ

بعد از چندین پیشنهاد شیرین، نوبتی هم که باشد نوبت یک تجربه ترش و متفاوت از میان سوغات سرعین است؛ آش دوغ که به قول خود آذری زبان ها چُخ ایشملی دی! (خیلی خوردنی است.)

برای درست کردن آش دوغ به سبزی آش، دوغ، نخود، برنج و سیر احتیاج داریم که نهایتا هم با نعنا و سیر داغ تزیین می گردد. در برخی موارد گوشت های قل قلی کوچکی هم داخل این آش می ریزند اما عموما اصل بر همان ترکیب اولیه است.

آش دوغ آن قدر لذیذ است که احتمالا بعد از تجربه اش، در شهر محل زندگی خودتان هم در پی آش فروشی هایی که آش دوغ داشته باشند، خواهید گشت.

آش دوغ از آن دسته سوغات سرعین است که بیشتر خوردنی است، نه بُردنی! چراکه حمل آش تا شهر محل سکونتتان هم سخت است، هم احتمال ترش شدنش زیاد است.

صنایع دستی سرعین

ممکن است دلتان بخواهد از سرعین سوغاتی ای فراتر از خوردنی با خود ببرید؛ سوغاتی ای ماندگار که یادگاری گردد. برای همین قصد دارم در ادامه چند پیشنهاد عالی از صنایع دستی سرعین به شما بدهم؛ پس با من همراه بمانید.

گلیم

گلیم در تمامی منطقه های که گلیم بافی در آن رواج دارد، مانند یک تابلو نمایانگر فرهنگ، اقلیم و آداب ورسوم آن منطقه است. سرعین و به طورکلی اردبیل یکی از پرآوازه ترین منطقه ها در بافت گلیم به شمار می آید که آثاری زیبا در دامن سبزرنگ خود متولد می نماید.

گلیم کاربردهای متفاوتی دارد؛ از خورجین و جل اسب ها گرفته تا استفاده در دکوراسیون و تزیین محیط ها.

گلیم بافی از گذشته دور شغل بسیاری از زنان و مردان سرعین بوده است که هم به توسعه فرهنگ و صنایع دستی یاری نموده است، هم بر درآمدزایی اهالی این شهرها تاثیر مثبتی گذاشته.

رنگارنگی گلیم ها، استفاده از نخ های پشمی و نرم باعث شده است که گلیم های این نواحی مشتریان و طرف داران پروپاقرص خودش را داشته باشد.

جاجیم در سوغات سرعین

جاجیم یکی دیگر از سوغات سرعین است که با استفاده از رنگ های شاد بافته می گردد. جاجیم در زمان های گذشته به عنوان پوششی برای پیچیدن رختخواب استفاده می شده و در واقع جا جمع بوده است که با گذر زمان به جاجیم تغییر پیدا نموده.

ازآنجایی که گلیم و جاجیم را به عنوان دو پیشنهاد مجزا مطرح کردم، ممکن است با خود بگویید تفاوت این دو در چیست؟

چند تفاوت اصلی گلیم و جاجیم ازاین قرار است:

• جاجیم از گلیم نازک تر است و بافت نرم تری هم دارد.
• تعداد چله های جاجیم بیشتر و ظریف تر است.
• بافت گلیم به صورت یکجا انجام می گردد، اما بافت جاجیم بدین صورت است که چند قطعه به هم متصل می شوند تا میزان نهایی به دست بیاید.
• عرض جاجیم در حالت معمول از گلیم کمتر و از پارچه بیشتر است.

نمد در سوغات سرعین

نمد از جمله سوغات سرعین است که تهیه و فراوری آن سختتر از سایر صنایع دستی است. نمد از جنس پشم گوسفند است و یکی از برترین زیرمیزانای سنتی به شمار میرود.

نمدمالی یکی از جالب ترین روش های فراوری صنایع دستی سرعین است که بدون هیچ گونه بافتی زیرانداز، البسه و وسایل تزیینی مجذوب کنندهی را فراوری می نماید. وسایل نمدی می تواند سوغاتی ای خاص و البته قیمتی برایتان باشد.

مسگری

این روزها که مس طرف داران خاص خودش را دارد، هنر مسگری سرعین و اردبیل نیز رونق بیشتری پیدا نموده است. ظروف مسی در کنار زیبایی و چشمگیر بودنشان، طبق طب سنتی خواص زیادی هم دارند که همین موضوع باعث شده بسیاری از افراد پختن غذا در ظروف مسی ترجیح دهند.

اگرچه دست سازه های مسی معمولا قیمت نسبتا بالایی دارند اما گوناگونی احتیاج، سلیقه و بودجه مخاطبان باعث شده که در صنایع مسی هم تنوع خوبی به وجود بیاید و دستمان را برای انتخاب بازتر کند.

مصنوعات چرم در سوغات سرعین

همان طور که قبلا اشاره کردم دامنه های سبز سبلان شرایط خوبی را برای دامپروری فراهم نموده است. دامداران منطقه سرعین هم نهایت استفاده را از پشم، لبنیات، گوشت و پوست دام های خود می نمایند.

چرم طبیعی یکی دیگر از سوغات سرعین است که در میان گردشگران بسیار محبوبیت دارد. اصالت چرم ها و تخصصی بودن فراوری مصنوعات چرمی از دلایلی است که شما را ترغیب به خرید وسایل چرمی از سرعین و اردبیل می نماید. کیف ، کفش، کمربند، کیف پول و… از محصولات چرمی ای هستند که می توانند انتخاب خوبی برای خودتان یا سوغاتی برای عزیزانتان باشد.

جوراب پشمی در سوغات سرعین

اگر از میان سوغات سرعین در پی یک سوغاتی سنتی با قیمت مناسب هستید، جوراب های پشمی گزینه خوبی برایتان است. این جوراب ها پاپوشی رنگی و مجذوب کننده برای زمان سرما هستند که از پشم گوسفند و یا مو و کرک بز درست می شوند.

اگر این جوراب ها جز انتخاب هایتان بود، بهتر است برای طولانی شدن عمر مفیدشان، آن ها را با آب سرد و بدون استفاده از مواد شوینده قوی شست وشو دهید.

خیر دعا

یکی از اصطلاحات جالب در میان اهالی استان اردبیل خیر دعا دادن، به معنی دعای خیر برای کسی کردن است. من هم خیر دعایم را روانه راهتان می کنم و سفری خاطره انگیز برایتان خواستارم.

راستی!

اگر تجربه جالبی در این سفر داشتید، شادمان می شویم برایمان کامنت بگذارید تا ما هم از آن استفاده کنیم.

سفرتان سلامت و دلتان خوش!

منبع: علی بابا